Đặc điểm, cấu tạo, ứng dụng của Relay Nhiệt

Rơ le nhiệt là gì?
Rơ le nhiệt (hay còn gọi là Relay nhiệt, Role nhiệt) là một loại thiết bị điện dùng để bảo vệ động cơ và mạch điện khỏi bị quá tải, thường dùng kèm với Contactor (Khởi động từ). Rơ le nhiệt có chức năng tự động đóng cắt tiếp điểm nhờ sự co dãn vì nhiệt của các thanh kim loại.

2. Đặc điểm của Relay nhiệt
Relay nhiệt không tác động tức thời theo trị dòng điện vì nó quán tính nhiệt lớn nên cần thời gian để phát nóng. Thời gian làm việc của rơ le nhiệt từ khoảng vài giây cho đến vài phút nên không được dùng để bảo vệ ngắn mạch được. Khi lắp đặt thêm cầu chì cũng với rơ le nhiệt sẽ thêm một chức năng nữa là bảo vệ ngắn mạch.

Trong hệ thống điện công nghiệp thì relay nhiệt được dùng ở điện áp xoay chiều đến 500V với tần số 50Hz, loại Rơ le nhiệt mới lên đến 150A, điện áp một chiều lên đến 440V.

Khí cụ điện này được ứng dụng trong đa dạng các hệ thống điện khác nhau từ dân dụng đến công nghiệp để bảo vệ quá tải cho các thiết bị điện của nhà máy cũng như của gia đình. Trong công nghiệp, thiết bị này được lắp kèm với công tắc tơ, khởi động từ. Trong hệ thống điện, rơ le nhiệt đóng vai trò bảo vệ quá tải cho các thiết bị điện và hệ thống điện được hoạt động ổn định. Khởi động từ và rơ le nhiệt là một bộ đôi thiết bị bảo vệ chắc chắn cho toàn bộ mạng lưới điện của hệ thống.

3. Ứng dụng của Rơ le nhiệt
Rơ le nhiệt được lắp cùng với Contactor (Khởi động từ) để bảo vệ các thiết bị điện đặc biệt là động cơ điện khi quá dòng, quá tải trong quá trình hoạt động. Lưu ý: Rơ le nhiệt chỉ tác động thay đổi trạng thái tiếp điểm chứ không tự ngắt được nguồn điện do đó bắt buộc phải kết hợp với 1 thiết bị đóng cắt khác.

Đặc điểm của Rơ le nhiệt là cần phải có một khoảng thời gian nhất định để tác động dựa trên cơ chế dãn nở vì nhiệt chứ không tác động nhanh (tức thời) như các thiết bị đóng cắt bằng cơ chế điện từ. Do đó rơ le nhiệt chỉ dùng để bảo vệ quá tải chứ không dùng bảo vệ ngắn mạch. Muốn bảo vệ ngắn mạch thì phải dùng kèm với Aptomat, Cầu chì.

Rơ le nhiệt hoạt động ở điện áp xoay chiều đến 500V, tần số 50Hz, có nhiều khoảng tác động từ vài trăm mA đến vài trăm A. Rơ le nhiệt của các hãng Mitsubishi, LS, Schneider, Eaton có khoảng tác động từ 0.1A đến 800A.

4. Cấu tạo rơ le nhiệt

1. Đòn bẩy
2. Tiếp điểm thường đóng (NC)
3. Tiếp điểm thường mở (NO)
4. Vít chỉnh dòng điện tác động
5. Thanh lưỡng kim
6. Dây đốt nóng
7. Cần gạt
8. Nút phục hồi (Reset)

5. Nguyên lý làm việc của rơ le nhiệt
Phần tử cơ bản của rơ le nhiệt là phiến kim loại kép (bimetal) cấu tạo từ hai tấm kim loại, một tấm hệ số giãn nở bé (thường dùng invar có 36% Ni, 64% Fe) một tấm hệ số giãn nở lớn (thường là đồng thau hay thép crôm – niken, như đồng thau giãn nở gấp 20 lần invar). Hai phiến ghép lại với nhau thành một tấm bằng phương pháp cán nóng hoặc hàn.

Khi đốt nóng do dòng điện, phiến kim loại kép uốn về phía kim loại có hệ số giãn nở nhỏ hơn, có thể dùng trực tiếp cho dòng điện qua hoặc dây điện trở bao quanh. Để độ uốn cong lớn yêu cầu phiến kim loại phải có chiều dài lớn và mỏng. Nếu cần lực đẩy mạnh thì chế tạo tấm phiến rộng, dày và ngắn.

6. Cách chọn rơ le nhiệt
Rơ le nhiệt dùng để bảo vệ quá tải cho động cơ, do đó khi chọn rơ le nhiệt cần phải chọn loại phù hợp với động cơ thì mới có tác dụng bảo vệ. Nhiều trường hợp người dùng chọn rơ le nhiệt theo dòng của contactor hoặc aptomat là không đúng dẫn tới động cơ bị cháy khi quá tải.

Một số lưu ý khi chọn rơ le nhiệt:

• Chọn rơ le nhiệt có ngưỡng điều chỉnh tương ứng với dải hoạt động của động cơ hoặc cao hơn một chút. Ngưỡng điều chỉnh thấp nhất của rơ le nhiệt nên thấp hơn khoảng giữa trong dải hoạt động của động cơ. Ngưỡng điều chỉnh cao nhất của rơ le nhiệt phải cao hơn ngưỡng trên của dải hoạt động của động cơ.
• Một số loại rơ le nhiệt có sẵn chân cắm vào contactor (thường là các rơ le nhiệt loại nhỏ). Do đó nó chỉ lắp được đúng loại contactor tương thích với nó. Ví dụ dòng rơ le nhiệt ZB của Eaton chỉ lắp được cho contactor D-Line của Eaton.
• Một số dòng rơ le nhiệt cao cấp có tích hợp chức năng bảo vệ mất pha. Tuy nhiên loại này không thông dụng phải đặt hàng khá lâu. Do đó nên sử dụng Rơ le bảo vệ mất pha riêng.

Hiện nay trên thị trường có nhiều hãng sản xuất Rơ le nhiệt. Các dòng rơ le nhiệt cao cấp phải kể đến Schneider, ABB, Eaton…. Các dòng rơ le nhiệt phổ thông giá thấp hơn như Mitsubishi, LS, Hyundai,…

 

7. Ai đã phát minh ra rơ le?
Rơ le được phát minh lần đầu tiên vào năm 1835 bởi Joseph Henry – một nhà tiên phong điện từ người Mỹ trong một cuộc biểu tình tại Đại học New Jersey. Khi đó Henry đã sử dụng một nam châm điện nhỏ để bật và tắt một cái lớn hơn và suy đoán rằng rơle có thể được sử dụng để điều khiển các máy điện trong khoảng cách rất dài.

Henry đã áp dụng ý tưởng này cho một phát minh khác của mình lúc đó điện báo điện tử – tiền thân của điện thoại. Sau đó nó tiếp tục được phát triển thành công bởi William Cooke và Charles Wheatstone ở Anh và nổi tiếng hơn nữa bởi Samuel FB Morseở Mỹ.

Rơ le sau đó được sử dụng trong chuyển mạch điện thoại và máy tính điện tử đời đầu và nó vẫn rất phổ biến cho đến khi bóng bán dẫn xuất hiện vào cuối những năm 1940.

8. Có mấy loại rơ le nhiệt?

• Trên thị trường đang phân phối rất nhiều loại rơ le nhiệt, tùy vào từng tiêu chí mà người ta chia thiết bị này thành những nhóm khác nhau. Cụ thể:
• Dựa theo tiêu chí kết cấu rơ le nhiệt được chia làm hai loại: Rơ le hở và rơ le kín
• Theo yêu cầu sử dụng sẽ có: rơ le nhiệt một cực và rơ le nhiệt hai cực
• Dựa theo phương thức đốt nóng, rơ le nhiệt được chia làm ba loại: rơ le đốt nóng trực tiếp, rơ le đốt nóng gián tiếp và rơ le đốt nóng hỗn hợp. Theo tiêu chí này thì loại rơ le hỗn hợp được sử dụng phổ biến nhất vì nó có tính nhiệt ổn định tương đối tốt đồng thời phù hợp để làm bội số quá tải gúp đảm bảo an toàn cho thiết bị và người sử dụng.
• Ngoài ra, rơ le nhiệt còn có các loại: rơ le nhiệt 3 pha, rơ le nhiệt 1 pha,..

9. Nơi mua RELAY NHIỆT uy tín
Với kinh nghiệm cung cấp các thiết bị máy móc lâu năm cùng với đội ngũ tư vấn, chăm sóc khách hàng tận tình, Công ty Cổ Phần Công Nghệ Nam Phương Việt rất hy vọng có thể cung cấp cho bạn những sản phẩm uy tín, chất lượng với nhiều hậu mãi hấp dẫn.

Nếu có bất kì thắc mắc nào về bài viết cũng như nếu có nhu cầu tìm mua sản phẩm Relay nhiệt, hãy để lại lời nhắn phía dưới hoặc liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh nhất có thể.