Chức năng và cấu tạo RCBO

RCBO(Residual Current Circuit Overcurrent) chính là aptomat chống dòng rò với chức năng chính là dùng để ngắt dòng điện khi phát hiện ra có dòng rò và gặp sự cố về thiết bị điện.

Aptomat chống dò dòng và chống giật đây là thiết bị không thể thiếu nhằm đảm bảo an toàn cho hệ thống lưới điện cũng như các thiết bị điện trong gia đình hay công trình. Trong số các loại CB thì RCBO là một loại trong số đó, cùng tìm hiểu thêm về RCBO để có phương án chọn lựa hợp lý.

1. Vai trò của RCBO
RCBO có một vai trò vô cùng quan trọng đó là dùng để ngắt điện khi gặp sự cố về dò dòng hoặc là điện áp quá tải, nhằm khắc phục tình trạng bị chập cháy điện. Đôi khi trong một số trường hợp khác, khi dòng điện áp quá tải xảy ra sự cố dòng điện chênh lên cao khiến cho aptomat bị ngắt điện.

Do đó trong trường hợp bị chập cháy hoặc gây hỏa hoạn thì bạn cần loại RCBO do những chiếc aptomat thông thường cũng có khả năng ngắt được các dòng điện này.  ELCB có vai trò khắc phục những sự cố bị chập điện xảy ra ở những dòng điện nhỏ hơn so với định mức của aptomat.

2. Cấu tạo RCBO
RCBO được biết đến là một thiết bị điện, nó là sự kết hợp giữa RCCB và MCB trong thiết bị điện và được thiết kế phù hợp để bảo vệ cho con người, khắc phục tình trạng hỏa họa do những thiết bị điện gây ra.

Cấu tạo RCBO được dùng trong định mức dòng điện là 30mA, dùng để bảo vệ con người, tài sản cho mọi trường hợp hỏa hoạn hoặc là gặp sự cố về các thiết bị điện. RCBO giúp bảo vệ dây tránh quá tải, ngắn mạch và có sẵn các loại với đặc tính đường cong B và C.

RCBO của Panasonic được sản xuất bởi dây chuyền công nghệ hiện đại với những vật liệu có khả năng cách điện, có thể chịu được va đập mạnh trong mọi điều kiện lắp đặt. RCBO của panasonic có thể chống rò dòng điện rất tốt, chống giật cho người dùng ở các thiết bị điện với nhiều không gian khác nhau. RCBO Panasonic có khả năng hoạt động với độ chính xác cao và chúng rất bền trong mọi điều kiện khác nhau.

Với cấu tạo RCBO đó mà nó được sử dụng rộng rãi, chủ yếu là trong những công trình lớn như:  các công ty, khu công trình hoặc một số công trình điện dân dụng. RCBO là một thiết bị hoàn hảo dành cho người tiêu dùng.

• Cấu tạo RCBO gồm có:

1. ARC divider – Buồng dập hồ quang: Với thiết kế có những tấm kim loại ghép lại với nhau, khoảng trống giữa những tấm kim loại này có tác dụng để chia nhỏ lượng hồ quang ra nhằm để dập và giảm lượng nhiệt được sinh ra. Buồng dập hồ quang được đặt ở 1 vị trí hợp lý, bao quanh nó là những vật liệu dùng để cách ly với các phân tử khác bên ngoài. Ngoài ra còn có 1 lượng hồ quang được sinh ra ở tiếp điểm chính.
2. Có 2 loại dập hồ quang đó là: Hồ quang kiểu nửa kín và hồ quang kiểu hở. Đặc điểm của 2 loại này là khác nhau ở lớp vỏ kín của MCB và lỗ thoát khí. Trong đó kiểu hở dùng điện áp lớn 50KA và có thể chịu được điện áp là 1000V. Hồ dập quang dùng những tấm thép xếp thành lưới để ngăn thành nhiều đoạn khác nhau.
3. RCD circuit board – bảng mạch RCD: RCD được hiểu là thiết bị dùng để ngắt mạch điện tự động khi mất sự cân bằng giữa cường độ dòng điện cặp dây pha và dây trung tính. Với cấu tạo đơn giản gồm 1 cuộn nam châm, 2 dây dẫn điện để dùng chạy bên trong cuộn nam châm. Khi có 1 cặp dây điện khác nhau về dòng điện thì nam châm sẽ đo sự khác biệt này và tự ngắt tiếp điểm cung cấp điện.
4. Thermal Overload detection: Đây là 1 bộ phận phát hiện ra quá tải nhiệt.
5. Manual switch: Đóng/ mở- chuyển đổi bằng tay.
6. RCD test button: Đây là nút kiểm tra RCD.
7. Short circuit detection coil: Được gọi là cuộn dây phát hiện ngắn mạch,
8. RCD toroid- RCD hình xuyến: Được gọi là bộ phận nhạy cảm của dòng rò bên trong RCD với một biến dòng vi sai.
9. ARC chute: Gọi là máng dập hồ quang.

• Các loại RCBO phổ biến

Hiện tại Việt Nam đang sử dụng 2 mạng lưới điện phổ biến là mạng lưới điện dân dụng 1 pha và lưới điện sản xuất 3 pha. Mỗi lưới điện đều có những đặc điểm khác nhau, do vậy thiết bị RCBO dùng cho lưới điện khác nhau cũng được phân làm hai loại là RCBO 1 pha và RCBO 3 pha.

RCBO 1 pha
RCBO 1 pha là thiết bị Aptomat chuyên dụng được sử dụng tại hộ gia đình. Thiết bị này sẽ thực hiện đo lường giá trị dòng điện qua hai dây nóng lạnh và so sánh độ lớn giữa chúng. Ngay khi nhận thấy sự chênh lệch độ lớn giữa hai giá trị này đạt tới một ngưỡng nhất định, ngay lập tức dòng điện sẽ được ngắt khỏi tải. Đồng nghĩa với việc toàn bộ hệ thống điện có kết nối với thiết bị sẽ được ngắt hoàn toàn.

Tùy vào mục đích sử dụng mà ngưỡng rò của RCBO 1 pha sẽ có sự thay đổi. Hiện nay RCBO đang được cung ứng trên thị trường dưới một số ngưỡng sau: 15mA, 30mA, 100mA, hay lớn hơn là 200, 300 hoặc thậm chí là 500mA.

RCBO 3 pha
Sử dụng cách thức hoạt động tương tự với RCBO 1 pha, RCBO 3 pha thực hiện so sánh sự chênh lệch dòng điện qua 3 dây pha và dây trung tính so với một giá trị nhất định được cài đặt trước đó. Và dĩ nhiên dòng điện sẽ được ngắt ngay lập tức khi mức chênh lệch đạt tới ngưỡng quy định nhằm bảo vệ, hạn chế tốt nhất tổn thất không đáng có.

3. Cách đấu RCBO

• Bước 1: Ngắt nguồn điện và hệ thống điện để đảm bảo an toàn.
• Bước 2: Bắt vít RCBOvào tủ điện hoặc bảng điện, có nắp đậy.
• Bạn nên bắt vít thật chắc chắn và cẩn thận để không bị lỏng lẻo trong quá trình sử dụng thiết bị điện. Đặt đầu line ở phía trên, đầu load ở phía dưới.
• Bước 3: Đấu dây điện vào RCBO :

1. Khi đấu dây điện vào RCBO thì nguồn AC được gắn vào đầu line. Đầu ra gắn với phụ tải vào các cọc load.
2. Không nên gắn ngược lại vì sẽ dễ gây chập điện và nguy hiểm cho người sử dụng. Dây nóng phải đấu vào cọc L, dây nguội vào cọc N.

Lưu ý: RCBO không có khả năng chống quá tải phải lắp đặt nối tiếp sau MCB và MCCB để đảm bảo an toàn cho hệ thống khi xảy ra quá tải, quá áp.

• Bước 4: Hoàn thiện lắp đặt:

1. Sau khi lắp đặt xong, bạn không nên chủ quan sử dụng luôn mà cần kiểm tra lại hệ thống điện để xem RCBO có hoạt động được không để điều chỉnh một cách kịp thời.
2. Phần dây tiếp đất nếu có thì nối vào vỏ của phụ tải rồi nối xuống đất. Khi không có dây tiếp đất nối từ vỏ xuống đất cũng không sao cả. RCBO vẫn hoạt động bình thường.